Thursday, November 14, 2013

БОЛОВСРОЛ, ШИНЖЛЭХ УХААНЫ САЙДЫН ТУШААЛ



Хүүхдийн авьяасыг нээж, хөгжүүлэх үйл ажиллагаа зохион байгуулах тухай


№А/52
2012.10.08

 
Хүүхдийн авьяасыг нээж, хөгжүүлэх үйл ажиллагаа зохион байгуулах тухай

Боловсролын тухай хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2.7 дугаар заалт, Засгийн газрын 2012-2016 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн "Гурав. Эрдэм боловсролтой Монгол хүн" бүлгийг тус тус  үндэслэн ТУШААХ нь:

1.      Монгол хүүхэд нэг бүрийн авьяасыг нээн хөгжүүлж, амжилтад хүргэх зорилго бүхий "Авьяас" хөтөлбөрийг нэгдүгээр, хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөөг хоёрдугаар, багийн бүрэлдэхүүнийг гуравдугаар, шаардагдах зардлын төсвийг дөрөвдүгээр хавсралтын ёсоор тус тус баталсугай.

2.      Хөтөлбөрийг 2012 онд хэрэгжүүлэхэд шаардагдах зардлыг Санхүүгийн хямралын үед эмзэг бүлгийн иргэдэд боловсролын үйлчилгээ хүргэх төслийн төсвөөс, 2013 онд хэрэгжүүлэхэд шаардагдах зардлыг боловсролын төвлөрсөн арга хэмжээний зардлаас тус тус санхүүжүүлэхийг Санхүү, хөрөнгө оруулалтын хэлтэс (Ц.Баярхүү)-т зөвшөөрсүгэй.

3.      Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хүртээмж, чанар, үр дүнгийн өндөр түвшинд зохион байгуулахыг Стратегийн бодлого, төлөвлөлтийн газар (Б.Насанбаяр), Бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газар (Д.Эрдэнэчимэг)-т тус тус үүрэг болгосугай.

4.      Хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд хяналт тавьж, үр дүнд хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ хийн 2013 оны 6 дугаар сарын 15-ны өдрийн дотор сайдын зөвлөлд танилцуулахыг дэд сайд Б.Ургамалцэцэгт даалгасугай.     


 
Л.ГАНТӨМӨР











 
Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын
2012 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн А/52
дугаар тушаалын гуравдугаар хавсралт

  
"Авъяас" хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх багийн бүрэлдэхүүн

1.      Хөтөлбөрийн багийн ахлагч:         Б.Насанбаяр 
                                                            /БШУЯ-ны стратегийн бодлого, төлөвлөлтийн газрын дарга/
         Нарийн бичгийн дарга:                 А.Энхцэцэг
                                                            /БШУЯ-ны Стратегийн бодлого, төлөвлөлтийн газрын ахлах мэргэжилтэн/
2.      Зөвлөх багийн ахлагч:                  Ц.Болдхуяг /Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны сайдын зөвлөх/
         Гишүүд:                                       Д.Сосорбарам /Төрийн шагналт, Монгол Улсын гавъяат жүжигчин/
                                                            С.Саранцацралт /Төрийн шагналт, зураач/
                                                            Н.Төгсцогт /Олимпийн мөнгөн медальт,  боксчин/
                                                            Ц.Балхжав /Хөгжмийн зохиолч, UBS телевизийн захирал/
                                                            Б.Батбаяр /нийтлэлч/                                                          

3.      Менежмент багийн ахлагч:            С.Батсүх / Стратегийн бодлого, төлөвлөлтийн газрын зөвлөх/
         Гишүүд:                                       Л.Отгонсүрэн /Боловсрол, шинжлэх ухааны яамны мэргэжилтэн/
                                                            Г.Ганцэцэг /Соёл, урлагийн их сургуулийн дэд захирал/
                                                            Ц.Отгонбагана /Нийслэлийн Боловсролын газрын дарга/
                                                            Д.Алтангэрэл /Архангай аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            К.Бейбит /Баян-Өлгий аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Ж.Энхбаяр /Баянхонгор аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Л.Эгиймаа /Булган аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Р.Батмөнх /Говь-Алтай аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Ч.Отгонбаяр /Дорноговь аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Р.Дуламсүрэн /Дорнод аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Ц.Сэрнээнов /Дундговь аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            М.Алтанцэцэг /Завхан аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Б.Мөнхжаргал /Өвөрхангай аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Б.Буянжаргал /Өмнөговь аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Д.Сэнгэдорж /Сүхбаатар аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Д.Загдгочоо /Сэлэнгэ аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Ш.Сувдаа /Төв аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Г.Цэрэндулам /Увс аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Г.Дэлгэрсайхан /Ховд аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Н.Баатар-Очир /Хөвсгөл аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Г.Дашдаваа /Хэнтий аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Р.Батжаргал /Дархан-Уул аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            Ц.Ариунаа /Орхон аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/
                                                            А.Зургаанжин /Говьсүмбэр аймгийн Боловсрол, соёлын газрын дарга/                            

4.   Сургалтын багийн ахлагч          Отгонбаяр  /Хурд хамтлагийн гитарчин
      Гишүүд:                                   Насантогтох (СУИС-дуулаачийн багш)
                                                     Ц. Цэнд-Аюуш (Монгол Улсын Гавьяат жүжигчин)
                                                     М. Мөнгөнцэцэг (СУИС-ийн бүжгийн багш)
                                                     Б.Батболд (116 сургуулийн хөгжмийн багш)
                                                     Б.Чулуунцэцэг (34 дүгээр сургуулийн биеийн тамирын багш)
                                                     Т.Сэр-Од (Монгол Улсын Урлагийн Гавьяат зүтгэлтэн, хөгжмийн зохиолч)
                                                     Ц. Одбаяр (амьтан тэжээгч)
                                                     Б. Ичинхорлоо (яруу найрагч)
                                                     Т. Цагаан (93 дугаар сургуулийн сурагч уран нугараач)
                                                     Д. Сэрээтэрдорж  (МУБИС-ийн технолгийн багш)
                                                     Т.Эрдэнэчулуун ("Дэлхийн зөн" Олон улсын байгууллагын ажилтан, хөгжмийн зохиолч)
                                                     Амарбат (Зохион бүтээгч)
                                                     Эрдэнэбат (зураач, гудамжны хүүхдүүдийн зургийн авьяасыг нээдэг)
                                                     Ж. Батбаяр (зураач, хүүхдийн зургийн авьяасыг хөгжүүлэх тухай номын зохиогч)
                                                     Цэвээнпүрэв (мэргэжлийн боксын дэлхийн аварга,  боксчин)
                                                     Баярсайхан (эмч, уулын спортын тамирчин)
                                                     Б. Амархүү (дуучин)
                                                     Нямсүрэн (Амархүүгийн өвөө, бизнес эрхлэгч)
                                                     Цогтсугар (эмч)
                                                     Түвшинбаяр (Олимпийн аварга, жүдогийн тамирчин)
                                                     Амаржаргал (кикбоксчин)
                                                     Д. Солонго (волейболын багш)
                                                     Гүнбаяр (шатар)
                                                     Б. Дамба (Биеийн тамирын дунд сургуулийн багш)
                                                     Насантогтох (Жудо бөхийн дасгалжуулагч)
                                                     Х. Даваахүү (Англи хэлний багш)

5.      Судалгааны багийн ахлагч:       О.Мягмар /МУБИС-ийн Сэтгэл судлалын тэнхмийн профессор. Ph.D/

         Гишүүд:                                    О.Мөнхжаргал /МУБИС-ийн Сэтгэл судлалын тэнхмийн багш. Ph.D/
                                                         Ж.Нямаа  /ШУТИС-ийн багш. Ph.D /


 
Боловсрол, шинжлэх ухааны сайдын
2012 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн А/52
дугаар тушаалын нэгдүгээр хавсралт

"АВЪЯАС" ХӨТӨЛБӨР
НЭГ. ХЭРЭГЦЭЭ

Дэлхий ертөнц даяарчлагдан, нийгмийн харилцаанд мэдээллийн технологи, техникийн дэвшил нэвтрэх тусам хүний байгалиас заяагдмал төрөлх шинж саармагжиж, амьдралын үнэт зүйлийн тухай ойлголт өөрчлөгдөн, уламжлалт ёс суртахууны үнэ цэн буурч байна. Нийгмийн харилцаа, хүний сэтгэл зүйд гарч байгаа өөрчлөлтүүд нь бухимдал, ганцаардал, айдас, гэмт хэрэг, ёс суртахуунгүй явдлыг нийгэмд газар авах нөхцөл болдог бөгөөд үүний гол хохирогч нь хүүхэд юм.

Манай улсад сүүлийн арван жилийн байдлаар жилд дунджаар 977 хүүхэд, 616 удаагийн гэмт хэрэг үйлдсэн бөгөөд 2011 онд шүүхээр шийтгүүлсэн 18 хүртэлх настай 1163 иргэний 124 нь 14-15 насны хүүхэд байна. Мөн нийслэлийн их, дээд ерөнхий боловсролын сургуулийн 2000 хүүхэд, залуучуудын дунд 2010-2011 онд хийсэн судалгаагаар  тэдний 2.9 хувь нь бензин цавуу, 1.8 хувь нь каннабис, 0.9 хувь нь экстази хэрэглэж үзсэн гэсэн дүн гарчээ.

Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагч, өсвөр үеийнхний дунд PC тоглоомд донтох, үе тэнгийхнээ дарамтлах, гэр бүл, насанд хүрэгчид, багш сурган хүмүүжүүлэгчидтэй харилцааны зөрчилд орох, сурах дургүйн улмаас сургуулиас завсардах явдал буурахгүй байна.

Иймээс хүүхэд бүхэнд өөртөө болон ирээдүйдээ итгэх итгэлийг төлөвшүүлэх, амьдралын сайн сайханд тэмүүлэх сэдэл төрүүлэх, цагийг үр бүтээлтэй өнгөрүүлэн өөрийгөө хөгжүүлэх боломжийг тэгш олгох нь өнөөгийн нийгмийн тулгамдсан асуудал болоод байна. 

Иймд хүүхэд бүрийг авьяас чадварт нь тулгуурлан хөгжүүлэх үйл ажиллагааг олон нийтийн оролцоо, шинжлэх ухааны үндэстэйгээр зохион байгуулах, үндэсний хэмжээнд олон салбарын дэмжлэгтэйгээр хүүхдийн хөгжлийн бодлогыг тодорхойлон хэрэгжүүлэх шаардлагатай байна.



ХОЁР. ҮНДЭСЛЭЛ

Боловсролын тухай хуулийн 43 дугаар зүйлд төрөөс суралцагчийн онцгой авьяас, чадварыг нээн илрүүлж хөгжүүлэх, урамшуулан дэмжих  талаар заасан байдаг.

Боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны сайдын 2003 оны "Улсын төрөлжсөн олимпиад зохион байгуулах нийтлэг журам"-ын дагуу ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагч, багш нарын олимпиадыг 13 төрлийн хичээлээр, сургууль, орон нутаг, улсын хэмжээнд зохион байгуулж байна. Тус журмын дагуу улсын олимпиадын 3-ын даваанд эхний гурван байр эзэлсэн суралцагчдад дотоодын их, дээд сургуульд элсэн суралцах эрх олгон сургалтын төлбөрийг төрөөс дааж,  олон улсын олимпиадад оролцох багийн зардлыг мөн санхүүжүүлж байна.

Өнөөгийн байдлаар ерөнхий боловсролын сургуульд хүүхдийн авьяас чадварыг хөгжүүлэх үйл ажиллагаа сургууль зохицуулах агуулга болон хичээлээс гадуурх ажлын хэлбэрээр явагдаж байна.  "Дугуйлан, секцийн сургалтыг амжилттай зохион байгуулж байгаа ерөнхий боловсролын сургуулиудыг шалгаруулах болзол"-ын дагуу  жил бүр 30 орчим сургуулийг шалгаруулан, амжилтыг сурталчлах ажлыг зохион байгуулж ирлээ.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2012-2016 онд хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны "Эрдэм боловсролтой Монгол хүн" гуравдугаар бүлэгт "Ерөнхий боловсролын сургалтад хүүхэд бүрийг хөгжүүлэх бодлого баримтлан, үндэсний шинэ стандарт нэвтрүүлэх", "Монгол ахуй, уламжлал, ёс заншил, түүх, соёлын онцлог шингэсэн "Зөв монгол хүүхэд" хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх" арга хэмжээнүүдийг тусгасан байна.

ГУРАВ. ХАМРАХ ХҮРЭЭ

·         Ерөнхий боловсролын сургуулийн сурагч
·         Багш, сурган хүмүүжүүлэгч
·         Эцэг эхчүүд
·         Иргэд
·         Хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслүүд


ДӨРӨВ. ХӨТӨЛБӨРИЙН ЗОРИЛГО

Хүүхдийн авьяасыг нээх, хөгжүүлэх, сурах арга барил эзэмшүүлэх нийтлэг арга зүйг боловсруулан, эцэг, эх, багш, сурган хүмүүжүүлэгчдэд эзэмшүүлэх, төр иргэний нийгмийн болон хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудын хүүхэд хөгжүүлэхэд чиглэсэн хамтын ажиллагааны загвар бий болгоход оршино.


ТАВ. ЗОРИЛТ

· Авъяасыг нээж илрүүлэх, хөгжүүлэх, сурах арга барил эзэмшихэд нь дэмжлэг үзүүлэх үйл ажиллагааны  үе шат бүрээр судалгаа хийж, мэдээллийн сан бүрдүүлэх замаар нийтлэг болон тусгай аргачлал боловсруулах, түгээх;

· Хүүхдийн авъяасыг дэмжиж хөгжүүлэх үйл ажиллагааг эцэг эх, багш сурган хүмүүжүүлэгч, авьяастан сурагч болон иргэд, хэвлэл мэдээллийн байгууллагуудын оролцоотойгоор зохион байгуулж, хамтын ажиллагааны шинэлэг хэлбэрийг  бий болгох;

· Ерөнхий боловсролын сургуулийн дугуйлан секц хичээллүүлэх нөхцлийг сайжруулж, үр дүнд суурилсан эдийн засгийн хөшүүрэг бий болгох, шаардлагатай тоног төхөөрөмж нийлүүлэх


ЗУРГАА. ХҮРЭХ ҮР ДҮН

· Хүүхдийн авьяасыг нээж, хөгжүүлэх замаар сурлагын амжилтыг нь ахиулах арга зүйг эцэг эх, багш сурган хүмүүжүүлэгчид эзэмшсэн байна.

· Төрийн болон төрийн бус байгууллага, гэр бүл, иргэд, хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийн хамтын ажиллагааны загвар  бий болсон байна.

· Ерөнхий боловсролын сургуулийн дугуйлан секц хичээллүүлэх нөхцөл сайжирсан байна.

· Авъяас чадварыг дээдлэн хөгжүүлэх, хүүхдийн хөгжлийн тулгуур болгох хандлага өсвөр үеийнхэн, гэр бүл, сургалтын байгууллага,  иргэд, нийгмийн сэтгэл зүйд бий болсон байна.

ДОЛОО. ХӨТӨЛБӨРИЙН ҮЕ ШАТ, ХУГАЦАА

Энэхүү хөтөлбөр нь 2012-2013 онд дараах 3 үе шаттай хэрэгжинэ.  Үүнд:
1. Үндэсний хэмжээнд бүх хүүхдийн авъяасыг нээж илрүүлэх зорилготой судалгаа хийгдэх үе: 2012 оны 10 дугаар сараас 2012 оны 11 дүгээр сар
2. Хүүхдийн авъяасыг хөгжүүлэх дугуйлан, секц, зайны болон танхим, шавь хэлбэрийн сургалт, клубын үйл ажиллагааг зохион байгуулах үе: 2012 оны 11 дүгээр сараас 2013 оны 3 дугаар сар
3. Хүүхдүүд эзэмшсэн ур чадвартаа тулгуурлан бүтээл туурвих үе: 2013 оны 3 дугаар сараас 4 дугаар сар
4. Хүүхдүүдийн туурвисан бүтээлээр үндэсний фестиваль зохион байгуулах үе: 2013 оны 5 дугаар сар


НАЙМ. ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА


Нэгдүгээр зорилтын хүрээнд дараах үйл ажиллагааг зохион байгуулна.
·         Хүүхдийн авьяасыг нээх, хөгжүүлэх, амжилтад хүргэх арга зүйг боловсруулах зорилгоор судалгаа хийх;
·         Оновчтой туршлагыг харуулсан теле хичээл, гарын авлага, зөвлөмж боловсруулах, түгээх.

Хоёрдугаар зорилтын хүрээнд дараах үйл ажиллагааг зохион байгуулна.
· Багш сурган хүмүүжүүлэгч, олны танил алдартай хүмүүс, авьяаслаг иргэдээр удирдуулсан дугуйлан, секц, клубыг нийслэл орон нутгийн ерөнхий боловсролын бүх сургуулийг түшиглэн хичээллүүлэх;
· Авьяасаа нээн хөгжүүлж, амжилтад хүрсэн хүмүүсийн намтар, уран бүтээлээр баримтат уран сайхны нэвтрүүлэг бэлтгэх, уулзалт зохион байгуулах;
· Сургалтын агуулга, арга зүйг түгээн дэлгэрүүлэх, туршлага солилцох сайт нээж ажиллуулах;
· Хүүхдүүдийн туурвисан бүтээлээр үндэсний фестиваль зохион байгуулах.

Гуравдугаар зорилтын хүрээнд дараах үйл ажиллагааг зохион байгуулна.

·         Ерөнхий боловсролын сургуулиудад урлаг, спорт болон бусад төрлийн дугуйлан, секц хичээллүүлэхэд шаардлагатай тоног төхөөрөмжийг үе шаттайгаар нийлүүлэх;
·         Ерөнхий боловсролын суралцагч, хүүхдийн авьяасыг нээх, хөгжүүлэх, уран бүтээл туурвихад дэмжлэг үзүүлэх зорилгоор секц, дугуйлан хичээллүүлсэн багш, иргэнд сургуультай байгуулсан ажил гүйцэтгэх гэрээнд заасан шалгуур үзүүлэлтүүд, сургалтын хөтөлбөр хэрэгжилтийн бодит үр дүнг үндэслэн улирал тутам урамшуулал олгох.

ЕС. ХӨТӨЛБӨРИЙН САНХҮҮЖИЛТ

Хөтөлбөр нь улсын төсвөөс санхүүжнэ.

АРАВ. ХӨТӨЛБӨР ХЭРЭГЖИЛТИЙН ШАЛГУУР

·         Хөтөлбөрийн хугацаанд дугуйлан, секц, клубт хамрагдсан хүүхдийн тоо
·         Дугуйлан, секцийг удирдсан хүүхэд, багш, сайн дурын хүмүүсийн тоо
·         Зохион байгуулагдсан фестиваль, эрдэм шинжилгээний бага хурал, сонгон, дугуйлан, секц, клубын тоо, сургалтын чанар
·         Хүүхдүүдийн бүтээсэн уран бүтээлийн төрөл, тоо, чанар
·         Үндэсний хэмжээнд нэвтрүүлсэн теле хичээл, нэвтрүүлгийн тоо, чанар
·         Энэ хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд зарцуулсан төсвийн хэмжээ